رنگ و نور دو مقوله ی جدایی ناپذیر هستند که همیشه در کنار هم معنی پیدا می کنند .
شناخت رنگ هم مانند شناخت نور توجه بسیاری از دانشمندان را به خود معطوف کرده است .
برای مثال نیوتون کشف کرد که اگر نور سفید خالص را از یک منشور عبور دهد ، می تواند طیف نور مرئی را ایجاد کند .
یعنی با تجزیه نور سفید ، تفکیک طول موجهای مختلف تشکیلدهنده آن ها صورت می گیرد .
در اصل هر رنگ را می توان با توجه به طول موجش تعریف کرد چراکه طول موج ها در خودشان رنگی ندارند .
این چشم و مغز انسان است که به رنگها عینیت می بخشد .
برای مثال :
رنگ اشیاء به دو عامل بستگی دارد :
برای مشاهده رنگ یک جسم یا شئ نوری که به آن تابانده می شود باید دارای رنگ هایی باشد که جسم توانایی انعکاس آن ها را داشته باشد در غیر این صورت جسم سیاه دیده می شود .
برای نمونه یک کاغذ قرمز رنگ داریم :
این کاغذ را با نور سبز روشن خواهیم کرد .
به دلیل اینکه در نور سبز ، نور قرمزی وجود ندارد تا منعکس شود ما کاغذ را سیاه می بینیم .
در نتیجه همانطور که می بینید رنگ و نور کاملاً به یکدیگر وابسته هستند و برروی هم تأثیر گذارند .
آیا می دانید رنگ نور چیست ؟
رنگ نور رنگی است که از یک منبع نور تابیده می شود .
رنگ نور با توجه به منبع نور می تواند متفاوت باشد یعنی سفید یا رنگی باشد .
اگر دقت کرده باشید بعضی از چراغ های ال ای دی LED هستند که دمای رنگشان قابل تنظیم است .
دمای رنگ در این ال ای دی ها می تواند در طول زمان از گرم به سرد و یا برعکس متغیر باشد .
در زمان های گذشته نور رنگی را اغلب به وسیله لامپ های فلورسنت ایجاد می کردند اما با پیشرفت تکنولوژی کم کم ال ای دی ها جایگزین شدند .
استفاده از ال ای دی ها در زمینه تولید نور رنگی روز به روز افزایش پیدا کرد .
به چراغ های ال ای دی که می توانند تغییر رنگ بدهند ، چراغ ال ای دی RGB میگویند .
چراغ های ال ای دی RGB انواع مختلفی دارند و شبیه چراغ ال ای دی های معمولی هستند .
با این تفاوت که در ساختار آن از سه ال ای دی با رنگ های قرمز، سبز و آبی استفاده شده است .
این چراغ ها قابلیت تولید نور رنگی را دارند و رنگ آن ها می تواند دائماً متغیر باشد .
با تغییر رنگ هر کدام از این ال ای دی ها میتوانید رنگ دلخواه خود را ایجاد کنید .
همچنین با تغییر ولتاژ هر کدام از این ال ای دی ها میتوانید میزان روشنایی چراغ خود را تنظیم کنید .
بطور کلی هر چراغی که بتواند تغییر رنگ بدهد میتواند یک چراغ RGB باشد .
با استفاده از RGB می توان طوری برنامه ریزی کرد که چند گروه چراغ ال ای دی به طور همزمان تغییر رنگ دهند .
ریسه های RGB ال ای دی افق بهترین نوع چراغ های RGB هستند که رنگ های بسیار متنوعی دارند و امکان کنترل دقیق نور را به شما می دهند .
دمای رنگ نور در فضاهای مختلف به چه صورت انتخاب می شود ؟
نورهای گرم و متمایل به گرم عموماً می توانند باعث ایجاد آرامش و حتی تمایل به خواب و استراحت شوند .
نورهای سرد باعث افزایش تمرکز ، جلوگیری از خستگی و خواب آلودگی می شوند .
در نتیجه نورهای گرم به طور کلی برای منازل مسکونی و نورهای سرد برای محیط های کاری و پرفعالیت مناسب هستند .
این دلایل برای انتخاب دمای رنگ نور کاملاً علمی هستند .
اما در زمان انتخاب رنگ نور نباید به علایق ، سلایق و فرهنگ عمومی شخص نیز بی تفاوت باشیم .
شاید دمای رنگ نوری که ما پیشنهاد می کنیم برای فرد قابل قبول نباشد و بخواد این مقدار را کم و زیاد کند .
مردمی که در مناطق سردسیر زندگی می کنند به نور سفید گرم علاقه مند هستند .
در مقابل افرادی که در مناطق گرمسیری زندگی می کنند ترجیحشان بر این است که محیط اطرافشان را با نور سفید سرد (یخی) روشن کنند .
پس در هر منطقه ای با توجه به شرایط آن منطقه و همچنین سلیقه ی افراد می توانیم دمای رنگ نور را مشخص کنیم .
مثال دیگری که در زمینه انتخاب رنگ نور می توانیم بگوییم در نورپردازی اشیاء است .
در فضاهایی مثل گالری ها ، فروشگاه ها ، موزه ها و ... بیشتر از نور سفید استفاده می شود .
در این فضاها به منظور جلب توجه مشتریان باید به دمای رنگ نور دقت بسیاری شود .
دماهای رنگ پایین برای نشان دادن اشیاء و سطوحی هستند که دارای رنگ گرم باشند .
دماهای رنگ بالا برای نشان دادن اشیاء و سطوحی هستند که دارای رنگ سرد باشند .
برای نشان دادن اشیاء و سطوح می توانیم منابع نوری مختلف را هم با یکدیگر ترکیب کنید .
اما بحث ترکیب منابع نوری کاملاً سلیقه ای است و در صورت نیاز می توانید از رنگ های سرد و گرم در کنار هم استفاده کنید .
روانشناسی نور و روشنایی و رنگ ها زیر مجموعه ی کلیدی از روانشناسی محیط میباشد .
در ماینجا قصد داریم جنبه روانشناسی را در صنعت نورپردازی بررسی کنیم .
براین اساس در اینجا هنگامی که به روانشناسی رنگ ها میپردازیم منظورمان روانشناسی رنگ نور است .
رنگ هایی که در محیط زندگی انسان هستند تأثیرات مختلفی بر ذهن او به جای میگذارند .
رنگ های مختلف رفتار ها و احساسات متفاوتی را در انسان بر می انگیزند .
به همین ترتیب وقتی در یک فضای باز قدم می زنیم، رنگ نور و نورپردازی آن می تواند بر ادراک ما از محیط تأثیر بگذارد .
وقتی در یک محیط جدید قرار می گیریم ذهنمان سعی می کند آن را با مکان هایی که قبلاً دیده ایم تطبیق دهد .
سیستم شناخت ذهنی انسان وقتی در یک محیط جدید قرار می گیرد سعی می کند آن محیط را با یکی از مکان هایی که قبلا دیده است تطابق دهد .
این کار ذهن انسان ، کاملاً غریزی است .
اینکار باعث می شود که محیط را بهتر و سریعتر درک کند و ترس و اضطرابِ بودن در یک جای ناشناخته از میان برود .
هنر یک طراح نورپردازی این است که به مخاطب کمک کند تا احساس تعلق بیشتری نسبت به محیط داشته باشد .یعنی نورپردازی و روانشناسی نور ، در این لحظه وارد ماجرا می شود .
در اصل زمانی که مغز ، با اشتیاق تلاش می کند تصویر مشابه قبلی را پیدا کند .
با نورپردازی حرفه ای می توان قسمت هایی از نما و ساختمان ، فضاهای مهم ، رنگ ها و نقش های دیوار و متریال به کار رفته در ساخت نما و دیواره ها را پررنگ تر و نمایان تر کرد .
بنابراین یکی از هنرهای طراح نورپردازی این است که :
با استفاده از تکنیک های روانشناسی نور ، به مخاطبان کمک کند تا بتوانند بیشترین ارتباط را با ساختمان ، نما ، فضای باز و فضای سبز ، اشیاء و نقش های موجود برقرار کنند .
علم دکوراسیون خارجی (Outdoor Design) توجه ویژه ای به نورپردازی نما و فضای سبز دارد .
اغلب اتاق های نشیمن نیاز به راه حل هایی انعطاف پذیر برای طراحی نورپردازی دارند .
این امر به این دلیل است که عملکرد این فضاها برای فعالیت های متعددی طراحی شده است که دائم در حال تغییر است .
فعالیت های بصری در یک اتاق نشیمن از اصلی و ساده تا پیچیده و فوق العاده فنی ، تغییر می کند .
1 . عدم ایجاد محدودیت ها
به نظر می رسد به اندازه کافی آسان است که یک ردیف چراغ در یک اتاق نصب کنیم اما این استراتژی ناامید کننده خواهد بود .
صاحب خانه تمایل دارد اتاق را برای میزبانی از مهمانان روشن کند اما باید توجه کرد که اکتفا به روشنایی سقفی درست نیست .
بلکه بهتر است از روشنایی مطالعه ، تختخواب ، آباژور و مانند این ها هم استفاده شود .
یعنی ترکیب منابع نورانی با هم و همچنین ترکیب لایه های نورپردازی .
2 . استفاده از دیمر
دیمرها بهترین راه برای مخفی نگه داشتن طراحی روشنایی هستند .
آنها به شما اجازه می دهند روشنایی خود را در هنگام تغییر وضعیت از روز به شب و بالعکس تنظیم و کنترل کنید .
یعنی بسته به خلق و خوی خود میزان نور مورد نظرتان را تغییر دهید .
3 . سایه ها
اگر محل منبع نور در جای درستی نباشد ممکن است شما به جای ایجاد راه حل مشکل ایجاد کنید .
در حمام سعی کنید نور در دو طرف آینه باشد به جای یک نور تک در بالای آینه .
در اتاق های نشیمن روشنایی های سقفی می تواند ایجاد سایه کند .
برای این منظور بهتر است از روشنایی های مکمل با نور افقی استفاده شود .
4 . منبع نور با سایز متناسب
این یک اشتباه رایج است که یک لوستر کوچک را در بالای یک میز ناهار خوری بزرگ نصب کنیم و یا یک لوستر بزرگ را بالای یک میز کوچک .
در مورد مبلمان نیز به همین شکل است .
این ناهماهنگی ها باعث دلزدگی می شود .
5 . قرار دادن منبع نور در ارتفاع درست
یک لوستر باید حداقل بین 60 تا 70 اینچ از کف اتاق فاصله داشته باشد .
همینطور یک آویز در بالای آشپزخانه باید 30 تا 36 اینچ با سطح اپن فاصله داشته باشد .
دقت کنید لامپ را در ارتفاع مناسب قرار دهید تا از هدر رفتن نور جلوگیری کنید .
6 .رنگ اتاق
مهم نیست که چند چراغ در اتاق خود قرار داده اید ممکن است اگر دیوار ها تیره باشند احساس نداشته باشد .
اما رنگ کمی متفاوت در خانواده همان رنگ می تواند موجب ایجاد تفاوت شود .
7 . صرفه جویی در مصرف انرژی
مطمئن باشید که برای صرفه جویی در مصرف انرژی استفاده از خانواده ال ای دی ها بهترین گزینه خواهد بود .