نورپردازی ساختمان مسکونی
طراحی نورپردازی ساختمان های مسکونی مشخصاتی منحصر به فرد دارد .
از آنجایی که همه ی ما بواسطه ی تعریف ، زندگی در فضاهای مسکونی و عادت به راه حل های مرسوم طراحی نورپردازی مسکونی داریم ، امکان دارد نورپردازی مسکونی از یک منظر جدید برایمان عجیب باشد .
اولین گام برای یافتن طراحی نورپردازی د فضاهای مسکونی ، تعریف کارهای بصری است .
یعنی در ابتدا باید درباره ی کارهای بصری تصمیم گیری شود .
در فضاهای مسکونی کارهای بصری بسیار معمولی و پیش پا افتاده اند .
ممکن است تشخیص و تحلیل آن ها از یک نقطه نظر جدید دشوار باشد .
بعد از تشخیص و تحلیل کارهای بصری ، نوبت به متدولوژی طراحی نورپردازی می رسد .
فضاهای مسکونی معمولاً خصوصی ، صمیمی و خودمانی هستند و روش های طراحی نورپردازی آن ها باید جوابگوی عملکرد آن ها باشد .
کارهای بصری حساس معمولاً به چند فعالیت و فضا محدود می شوند نظیر : تهیه غذا در آشپزخانه ، نظافت در حمام و سرویس بهداشتی ، دوخت و دوز و ...
تمام این فعالیت های بصری در قسمتی معین از یک فضای مسکونی انجام می شود .
برای طراحی نورپردازی باید تمامی این فعالیت های بصری در نظر گرفته شود .
متداول ترین روش نورپردازی در قدیم استفاده از لامپ های التهابی بوده است .
بعد از لامپ های التهابی ، لامپ های فلورسنت بودند که وارد طراحی های نورپردازی شدند .
سپس با پیشرفت علم و فناوری و تنوع ایجاد شده در تمامی محصولات روشنایی از نورپردازی قابل انتقال استفاده شد .
مانند استفاده از انواع آباژورهای ایستاده و رومیزی .
با وجود اینکه نورپردازی قابل انتقال ، کاربری های غیر مسکونی بسیاری دارد به همان اندازه هم کاربری اش محدود شده است .
یکی از محدودیت ها این بود که این آباژورهای ایستاده یا رومیزی بیشتر در اتاق خواب یا اتاق مطالعه بسیار پرکاربرد بودند .
بنابراین در مکان های دیگر کارایی نداشتند .
نورپردازی نمای ساختمان بر چه اساسی انجام می شود ؟
طرح جامع شهری برای نورپردازی در اکثر کشورهای پیشرفته وجود دارد .
در حقیقت فقط شرکت هایی که مجوز فعالیت در بخش نورپردازی را دارند می توانند اقدام به نورپردازی ساختمان ها و نماهای مختلف کنند .
با توجه به شرایط موجود در هر مکان رنگ نور مشخص می شود .
معمولاً فقط دو رنگ نور اجازه فعالیت باهم را دارند و به راحتی می توان از ترکیب رنگی آن ها هم استفاده کرد .
نباید فراموش کرد که در نورپردازی یک مکان خاص ، باید تمام منطقه مورد بررسی قرار گیرد .
به طور مثال اگر در کنار یک آثار تاریخی اجازه نورپردازی به یک ساختمان مدرن داده شود ، مکان تاریخی را بسیار کم رنگ خواهد کرد .
نورپردازی نمای ساختمان
1- کاربری :
منظور از کابری یعنی ساختمان مورد نظر برای نورپردازی دارای چه کاربردی است ؟
سازمان دولتی یا خصوصی ، تجاری ، فرهنگی – هنری ، مذهبی ، پارلمان ، مسکونی و ...
به طور مثال برای یک سازمان دولتی یا پارلمان باید قدرت یادآوری شود ، در نتیجه شدت نور زیاد و رنگ نور سفید 6500 کلوین مناسب است .
برای مکان های مسکونی ؛ باید آرامش ، استراحت و حتی ایجاد حس صمیمیت درنظر گرفته شود پس رنگ نور 3000 تا 2700 کلوین مناسب است .
برای فضاهای فرهنگی ؛ باید پویایی ، آموزش ، خوراک درونی ، اطلاعات درونی و ذهن برتر در نظر گرفته شود در نتیجه رنگ نور 4000 تا 5000 کلوین مناسب است .
برای فضاهای مذهبی ؛ حس دعوت ، کنتراست معکوس ، رمز آلود بودن ، حس عرفان یعنی کلوین پایین که همان رنگ نور 2700 تا 3000 کلوین است .
2- موقعیت قرار گیری :
چه افرادی و از چه فاصله ای قرار است این نورپردازی را ببینند .
- همسایه ها چه کسانی هستند ؟
- نور معابر شهری چقدر تاأثیرگذار است ؟
- آلودگی نوری چقدر است ؟
- بیشترین جلب توجه تا چه متراژی از سطح زمین است ؟
3- معماری :
آیا فرد خاصی این معماری را انجام داده است ؟
اختلاف سطح ، شکل قرار گرفتن بنا و همینطور منبع نورانی در هر سازه مشخصات و داستان خود را دارد .
سه مورد بالا یعنی کاربری ، موقعیت قرار گیری و معماری به همراه محدودیت های اجرایی یک سناریوی نورپردازی را ایجاد می کنند .
نور و معماری به همان اندازه به یکدیگر وابسته اند که جسم و روح بهم وابسته هستند .
نور آسانترین و ارزانترین مواد ساختاری موجود در تولید کیفیت ها و اشیای مورد نیاز محیط انسانی است .
نور امکان شخصیت سازی و حیات بخشیدن به فعالیت های روزمره و بازنمائی زندگی در تصورات و حالات روانی متغیر را فراهم می سازد .
نور نه تنها نقش مهمی در ارزش گذاری بر عناصر معماری دارد بلکه یکی از عوامل مهم تعیین کننده فضا نیز محسوب می شود .
در نتیجه همیشه باید در نظر داشته باشیم که نور باید هماهنگ با معماری بنا ، طراحی شود .
نورپردازی که از معماری بنا تبعیت می کند باعث می شود توجه بیننده از کل به عناصر جزئی هم جلب شود .
بوسیله نورپردازی عناصر معماری درک بصری از فضا ایجاد می شود .
در اینجا طراح است که با برقراری تعادل بین عناصر و انتخاب بهترین نور می تواند تمام آن ها را مورد توجه قرار دهد .
چراکه همیشه نگاه بیننده به بخش های پرنور تر و سپس به بخش های کم نور جلب می شود .
معیارهای اصلی برای شکل گیری روحیه فضای معماری با توجه به عملکردهای هر بنا و زندگی مطلوبی که باید در آن جریان یابد در نظر گرفته می شود .
برای مثال در معماری کهن ایران جهت تأمین بخشی از روشنایی مطلوب می توان از مصالح درخشان در بنا استفاده کرد .
در این حالت با استفاده از نور مناسب از طریق بازتاب سطوح ، روشنایی بیشتری در فضا پدید می آید.
همچنین نور می تواند به ساختار موجود ، وضوح ببخشد .
می توان بوسیله نور بر ساختار خطی و ساختار مرکزی قدرت بخشید .
مثل نور انتهای یک راهروی تاریک .
این نور وسیله ای است برای تأکید بر مسیر حرکت به عنوان یک خط .
آنچه برای خلق این روحیه در دست معماران و طراحان قرار می گیرد ، ابزارهای معمارانه است .
هر فضای معماری برای وجود داشتن و نمایان شدن به ابزاری نیاز دارد .
نور یکی از ابزارهای معماری است .
بخصوص نور طبیعی که در معماری سنتی همواره جهت دهنده است .
نور بر تمامی ابزارهای معماری نیز تأثیرگذار است .
نور مطلوبی که برای بنا در روز و شب در نظر گرفته می شود ،در پیدایش حال و هوای کلی بنا نقش دارد .