نورپردازی نمای ساختمان بر چه اساسی انجام می شود ؟
طرح جامع شهری برای نورپردازی در اکثر کشورهای پیشرفته وجود دارد .
در حقیقت فقط شرکت هایی که مجوز فعالیت در بخش نورپردازی را دارند می توانند اقدام به نورپردازی ساختمان ها و نماهای مختلف کنند .
با توجه به شرایط موجود در هر مکان رنگ نور مشخص می شود .
معمولاً فقط دو رنگ نور اجازه فعالیت باهم را دارند و به راحتی می توان از ترکیب رنگی آن ها هم استفاده کرد .
نباید فراموش کرد که در نورپردازی یک مکان خاص ، باید تمام منطقه مورد بررسی قرار گیرد .
به طور مثال اگر در کنار یک آثار تاریخی اجازه نورپردازی به یک ساختمان مدرن داده شود ، مکان تاریخی را بسیار کم رنگ خواهد کرد .
نورپردازی نمای ساختمان
1- کاربری :
منظور از کابری یعنی ساختمان مورد نظر برای نورپردازی دارای چه کاربردی است ؟
سازمان دولتی یا خصوصی ، تجاری ، فرهنگی – هنری ، مذهبی ، پارلمان ، مسکونی و ...
به طور مثال برای یک سازمان دولتی یا پارلمان باید قدرت یادآوری شود ، در نتیجه شدت نور زیاد و رنگ نور سفید 6500 کلوین مناسب است .
برای مکان های مسکونی ؛ باید آرامش ، استراحت و حتی ایجاد حس صمیمیت درنظر گرفته شود پس رنگ نور 3000 تا 2700 کلوین مناسب است .
برای فضاهای فرهنگی ؛ باید پویایی ، آموزش ، خوراک درونی ، اطلاعات درونی و ذهن برتر در نظر گرفته شود در نتیجه رنگ نور 4000 تا 5000 کلوین مناسب است .
برای فضاهای مذهبی ؛ حس دعوت ، کنتراست معکوس ، رمز آلود بودن ، حس عرفان یعنی کلوین پایین که همان رنگ نور 2700 تا 3000 کلوین است .
2- موقعیت قرار گیری :
چه افرادی و از چه فاصله ای قرار است این نورپردازی را ببینند .
- همسایه ها چه کسانی هستند ؟
- نور معابر شهری چقدر تاأثیرگذار است ؟
- آلودگی نوری چقدر است ؟
- بیشترین جلب توجه تا چه متراژی از سطح زمین است ؟
3- معماری :
آیا فرد خاصی این معماری را انجام داده است ؟
اختلاف سطح ، شکل قرار گرفتن بنا و همینطور منبع نورانی در هر سازه مشخصات و داستان خود را دارد .
سه مورد بالا یعنی کاربری ، موقعیت قرار گیری و معماری به همراه محدودیت های اجرایی یک سناریوی نورپردازی را ایجاد می کنند .
جانمایی منابع نورانی به طور کلی به سه دسته تقسیم می شود :
دان لایت ها بیشترین میزان جانمایی را در کشور ما به خود اختصاص داده است .
یعنی تمامی چراغ ها در سقف قرار گرفته (مانند چراغ های توکار افق) و نور از بالا به پایین می تابد .
این چراغ ها عمتاً در مکان هایی که خیرگی غیر قابل برطرف کردن هست و تأکید ویژه ای به زمین می شود نصب می شوند .
ولی به طور کلی در حال حاضر بسیار گسترده مورد استفاده قرار می گیرند .
UP LIGHT بهترین نوع نورپردازی محسوب می شود .
چراکه نور به سقف برخورد می کند و سپس بازتاب پیدا می کند .
این روش در حال حاضر بهترین روش نورپردازی محسوب می شود .
نور بسیار ملایم بدون خیرگی و رعایت کلیه نکات بهداشت نور را در پی خواهد داشت .
برای نورپردازی فضاهایی که امکان نورپردازی UP LIGHT نداریم بهترین گزینه SIDE LIGHT هست .
در این حالت نور از طرفین تابش می کند و می توانیم به صورت حرفه ای در جاهایی که می خواهیم ، حس حرکت و یا مسیر خاصی را به افراد یادآوری کنیم از این نورپردازی استفاده کنیم .
پیش از آنکه بخواهیم به طراحی نورپردازی بپردازیم بهتر است اول سازه یا پروژه مورد نظر را به دقت بررسی کنیم .
چراکه در بعضی مواقع به دلیل عدم دقت در نوع انتخاب منبع نور ، نورپردازی زننده و خیره کننده ای را خواهیم داشت که نه تنها باعث ایجاد حس خوب در بیننده نمی شود بلکه باعث آزار شخص خواهد شد .
لایه های نورپردازی ، لایه های همپوشاننده هستند که با هم ترکیب شده و یک اثر را خلق می کنند .
لایه بندی کردن در نورپردازی ، ایجاد چهارچوبیست برای درک بیشتر و بدست آوردن ترکیب هنر و زیبایی شناسی در طراحی نورپردازی .
لایه بندی در نورپردازی به ما این امکان را می دهد که عاقلانه ترین انتخاب را داشته باشیم .
ضمناً تمامی جوانب در هر لایه در نظر گرفته می شود و چیزی از قلم نمی افتد .
برای مثال :
یک اتاق غذاخوری را در نظر بگیرید .
این اتاق غذاخوری تنها یک لایه است و با یک عدد لوستر روشنایی مورد نیازش تأمین می شود .
برای ایجاد یک نور دراماتیک (DRAMATIC) به یک چراغ دیگر نیاز داریم مثل آباژور رومیزی یا یک چراغی که در مرکز فضا قرار بگیرد .
استفاده از یک چراغ دیگر ، به منظور ایجاد لایه ای دیگر انجام می پذیرد که نورپردازی تأکیدی نام دارد .
لوستر که وظیفه ی تأمین روشنایی اصلی را دارد لایه اول بوده و به جهت شکل تزیینی انتخاب می شود و نور دیگر باید به حالت نامشخص و مخفی باشد .
هر یک از لایه های نورپردازی به جهت تأمین روشنایی قسمتی از فضا استفاده می شوند .
در نتیجه مسئولیت هر کدام از لایه ها به صورت جداگانه است .
اما در کشور ما به دلیل عدم دقت در طراحی نورپردازی و همچنین عدم کنترل لایه ها ، در اغلب اوقات برای روشنایی قسمتی از فضا چند لایه باهم استفاده می شوند .
پلان نورپردازی نقشه ای است مخصوص طراحی سیستم نورپردازی و روشنایی .
این پلان یا نقشه با طراحی های پایه آغاز می شود و سپس به جانمایی علائم اختصاری روشنایی ختم می شود .
پلان نورپردازی-طراحی پایه پلان یک منزل مسکونی
امروزه تمامی این نقشه کشی ها و پلان بندی ها با استفاده از نرم افزارهایی همچون اتوکد صورت می گیرد .
همچنین چراغ های روشنایی که ما در آن مکان قرار است برای نورپردازی استفاده کنیم عموماً دارای علامتی اختصاری هستند .
این علائم اختصاری توسط کمیته بین المللی الکتروتکنیک (IEC) تعیین شده است .
در تمام دنیا برای ترسیم پلان های نورپردازی و روشنایی و برق از این علائم استفاده می شود .
[caption id="attachment_8293" align="aligncenter" width="898"] جدول علائم اختصاری در نقشه کشی روشنایی[/caption]
برچسب های نورپردازی تعیین کننده هویت و مشخصات چراغ های روشنایی روی پلان هستند .
این برچسب ها را با حروف الفبای انگلیسی (A,B,C) یا ترکیب الفبای انگلیسی و اعداد (A2 , X1) نشان می دهیم .
متداول ترین چراغ های روشنایی در تمامی پروژه ها با حرف A و به ترتیب B و C و ... مشخص می شوند .
با استفاده از علایم اختصاری و همینطور به کمک نرم افزار های طراحی به راحتی می توانیم بهترین پلان ها را طراحی کنیم .
اسناد طراحی نورپردازی چه شامل اسنادی هستند ؟
اسناد طراحی نورپردازی اسنادی هستند که شخص طراح یا نورپرداز به صورت نقشه هایی متفاوت تهیه می کند و در اختیار پیمانکار قرار می دهد .
این اسناد هم به پیمانکار می گوید که چه چیزی را با چه طرحی باید بسازد .
معمولاً پلان نورپردازی اولیه بایر توسط یک آرشیتکت ، طراح داخلی یا طراح نورپردازی ترسیم شود .
اما نقشه ای که در مرحله بعد تهیه می شود توسط مهندس برق باید تهیه شود .
مهندس برق میبایست مدار های الکتریکی ، سیم کشی ها و سایر اطلاعات را به صورت جزئی در نقشه مشخص کند .
در پلان های طراحی داخلی ، آرشیتکت یا طراح داخلی ترسیمات نقشه را شرح می دهد .
در این حالت نورپردازی هم می تواند روی پلان های طبقات نشان داده شود و هم روی پلان بام .
برخی طراحان معتقدند نیازی نیست پلان های نورپردازی یا پلان های الکتریکی را جداگانه ارائه دهید .
اما تجربه ثابت کرده بهتر است هر پلان مجزا از دیگری ارائه شود چراکه ممکنن است نورپردازی توسط چندین نفر انجام شود .
این روش در نورپردازی های ساده بسیار کاربرد دارد مانند کلاس های درسی یا محیط اداری .
در پلان های الکتریکی شرایط فرق دارد .
نقشه یا پلان توسط آرشیتکت ، طراح داخلی ، مهندس برق و یا حتی پیمانکار ترسیم خواهد شد .
در این پلان ها از یک نقشه یا پلان کعکاری بعنوان پلان اصلی استفاده خواهد شد .
در ادامه اطلاعات الکتریکی به طور دقیق به آن افزوده می شود مانند :
در نتیجه در این پلان های الکتریکی به منظور آنکه نورپردازی به درستی انجام شود باید جانمایی صحیح صورت بگیرد .
در نتیجه باید اول تمامی اتصالات برقی و الکتریکی مشخص شود سپس به سراغ قسمت نورپردازی برویم .