شرکت افق

اطلاعات مهم یک منبع نورانی :

اطلاعات مهم یک منبع نورانی ، اطلاعاتی است که باید همیشه آن ها را بلد باشیم .

چراکه با دانستن کامل اطلاعات منبع نورانی بهتر می توانیم میزان نور و منبع نوری مورد نیازمان را انتخاب کنیم .

وات(W) :

میزان مصرف انرژی یک منبع نورانی را نشان می دهد .

به هیچ عنوان معیار مناسبی جهت مقایسه بین دو یا چند منبع نورانی نیست .

ولی به عنوان یک شاخص برای مصرف کمتر انرژی (برق) بسیار مهم است .

لومن(LM) :

واحد اندازه گیری مقدار نور یک منبع نورانی است .

در نتیجه برای مقایسه بین چند منبع نورانی باید لومن آنها را مقیاس قرار دهیم .

مثلاً لومن یک لامپ اشکی 7 وات ال ای دی  450 می باشد در صورتی که لومن یک لامپ ال ای دی 6 وات ممکن است 650 باشد .

در نتیجه لامپ 7 وات نه تنها مصرف انرژی بیشتری دارد بلکه نور کمتری هم از خود ساطع می کند .

لومن یکی از اساسی ترین اطلاعات هر منبع نورانی محسوب می شود که متأسفانه مصرف کنندگان کمتر آن را می شناسند .

شاخص کیفیت رنگ(CRI) :

به معنی میزان رنگ های موجود در یک منبع نورانی است .

به طور مثال CRI>80 یعنی بیش از 80% از رنگ ها در این منبع نورانی وجود دارد .

هرچه شاخص کیفیت رنگ بالاتر باشد تصویری که از اجسام می بینیم واضح تر و نزدیک به واقعیت می باشد .

CRI نقش بسیار مهمی در نورپردازی محیط های داخلی (INDOOR) دارد .

دمای رنگ نور CCT :

رنگ یک منبع نورانی را مشخص می کند با واحد کلوین (K) بیان می شود .

این مشخصه از دمای 3000 کلوین که رنگ نور آفتابی می باشد شروع می شود تا دمای 6500 کلوین که رنگ نور مهتابی است .

در بین این دو عدد دمای 4500 تا 5000 کلوین دمای نور یخی یا استاندارد تعریف می شود .
در تعاریف گاهی از DAY LIGHT (نور مهتابی) ،  WARM WHITE (نور آفتابی) و COOL WHITE (نور یخی یا استاندارد) نیز استفاده می شود .
میزان CCT یا دمای رنگ نور به جهت بهداشت نور بسیار حائز اهمیت است .

چرا که دمای 3000 کلوین بیشتر جهت استراحت و محیط هایی که نیاز به آرامش دارند مثل اتاق های نشیمن، سالن های انتظار و... استفاده می شود .

دمای نور 4500تا 5000 بیشتر برای محیط های اداری و آموزشی استفاده می شود که نیاز دارد افراد ساعات زیادی را در یک مکان بدون بی قراری سپری کنند .

دمای نور 6500 هم برای محیط هایی که نیاز به جنب و جوش و فعالیت دارند استفاده می شود مثل مجموعه ورزشی و... .

اطلاعات مهم یک منبع نورانی-منحنی دمای رنگ منبع نورانی

زاویه تابش (BEAM ANGLE) :

زاویه تابش با واحد درجه تعریف می شود .

به طور کلی نور از هر منبع نورانی با یک زاویه مشخصی تابش می کند .

هرچه زاویه بسته تر باشد نور مسیر بیشتر و هرچه زاویه بازتر باشد نور مسیر کمتری را پیمایش می کند .

از این ویژگی در نورپردازی بسیار بهره می گیریم .

تمام نورهای محیطی را با منبع نورانی زاویه باز و نورهای تأکیدی را با منبع نورانی زاویه بسته تأمین می کنیم .

طول عمر :

بر اساس ساعات (h) بیان می شود .

هر منبع نوری دارای عمر مشخصی می باشد که بر حسب ساعات مصاحبه می شود .

به طور مثال یک لامپ 9 وات ال ای دی ممکن است 15000 ساعت عمر مفید داشته باشد (15000h).

درجه حفاظت (IP) :

هر منبع نوری درجه حفاظت خاصی را در برابر گرد و خاک و آب دارد که این درجه حفاظت دو رقمی است .

رقم اول در برابر گرد و خاک و رقم دوم در برابر آب می باشد .

این ارقام از 10 محاسبه می شود به طور مثال اگر چراغ شما دارای 20 IP= باشد یعنی در برابر گرد و خاک عدد حفاظتی 2 و در برابر رطوبت و آب عدد حفاظتی 0 را دارد.
برای محیط های مرطوب مثل حمام، استخرها و... حداقل درجه حفاظتی باید IP=44 باشد.
برای فضای باز (OUT DOOR) باید 65=IP باشد در این حالت پاشش آب مشکلی برای منبع نورانی به وجود نمی آورد.
برای داخل آب (استخر ها، حوضچه ها و...) حداقل 68=IP باید باشد البته در این حالت ما مجاز به استفاده حداکثر تا عمق 10 متر هستیم.

ژرفا نور پویا در تمامی محصولات روشنایی خود با برند تجاری افق کلیه این موارد را روی جعبۀ محصول درج نموده است .

شرکت افق

محاسبه نورپردازی با روش لومن :

محاسبه نورپردازی با روش لومن یکی از روش های آسان و ساده برای اندازه گیری میزان نورپردازی لازم در یک محیط خاص است .

عملکرد روش لومن به چه صورت است ؟

اولین حالتی که می توانید از این روش استفاده کنید به شکل زیر است .

1. تقسیم تعداد کلی لومن اولیه تولید شده بر تعداد لامپ ها . مساحت فضای مورد نظر
2. تقسیم عدد بدست آمده از مرحله اول بر عدد 2 (به جهت محاسبه میانگین میزان نور اتاق)

همچنین قادر هستید این مراحل را به صورت برعکس هم انجام دهید :

1. ضرب میزان نور مطلوب در 2
2. ضرب عدد بدست آمده ار مرحله اول در مساحت اتاق برای بدست آوردن تعداد کل لومن مورد نیاز برای همه لامپ ها
3. تقسیم لومن کلی بر لومن اسمی لامپ

که با تقسیم لومن کلی بر لومن اولیه اسمی لامپ هایی که قصد استفاده از آن ها را داریم می خواهیم تعداد لامپ مورد نیازمان را بدست آوریم .

روش ساده ی لومن برای اتاق هایی که دارای سیستم های نورپردازی مختلفی هستند بسیار مناسب است .

برای مثال سالنی در یک هتل که نورها باید رو به پایین باشند

اطلاعات مورد نیاز ما از این سالن :

• هر بخش سالن 1200 فوت مربع است .
• سالن 20 چراغ رو به پایین دارد ، هر چراغ با یک لامپ 2000 لومن کار می کند .
• ضمناً سالن یک لوسترر هم دارد که شامل 36 لامپ 400 لومنی است .
• در قسمتی از این سالن یک نورپردازی دیگر هم انجام شده با 28 لامپ 3000 لومنی .

در این مثال محاسبات لومنی به چه شکل انجام می شود ؟

20 چراغ رو به پایین داریم * 2000 لومن = 40000 لومن                                                                                  20x2000=40000

36 لامپ لوستری داریم * 400 لومن = 14400 لومن                                                                                               36x400=14400

28 لامپ هم در نورپردازی قسمتت دیگر سالن داریم *3000 لومن = 84000 لومن                           28x3000=84000

مجموع اعداد بدست  آمده می شود                                                                                                        138400  = 40000+14400+84000

مجموع اعداد تقسیم بر 2 شود                                                                                                                                      69200=138400/2

در نهایت عددی که بدست می آید را بر مساحت فضای مورد نظر تقسیم کنید .                             57/66=69200/1200

در اینجا عددی بدست می آید که یعنی اگر تمام لامپ ها روشن باشد شما حدود 55 تا 60 فوت-کاندل نور خواهید داشت .

با استفاده از روش لومن که یک روش رایج و آسان است به راحتی میتوانید محاسبات نورپردازی خود را انجام دهید .

شرکت افق

کیفیت نورپردازی و عوامل موثر برآن :

کیفیت نورپردازی و عوامل موثر برآن یکی از دغدغه هاییست که هر نورپردازی به آن می اندیشد .

شرایط فیزیکی و روانی یک محیط بر روی فردی که در آنجا حاضر می شود تاثیر بسزایی دارد .

یعنی قبل از نوع چیدمان مبلمان و دکوراسیون آن مکان چیزی که در مرحله اول ورود باعث جلب توجه می شود روشنایی آن محیط است .

این روشنایی است که بر درک انسان از فضایی که در آن هست تأثیر دارد .

روشنایی خوب و کاربردی ، روشنایی است که دامنه ی دید افراد را برای انجام کارهای چشمی فراهم سازد .

در پی این امر احساس آسایش و آرامش و همچنین بهبود روابط بین افراد ایجاد می شود .

در نتیجه کیفیت روشنایی و نورپردازی فوق العاده با اهمیت است و باید به آن توجه ویژه شود .

 

کیفیت نورپردازی و عوامل موثر برآن

 اهداف نورپردازی چیست ؟

به طور کلی اهداف نورپردازی رفع نیاز های انسان ها است .

اما اگر بخواهیم به جزئیات اشاره کنیم موارد زیر نمونه هایی از اهداف نورپردازی هستند .

• دیدن اطراف
• انجام کارهای چشمی
• ایجاد حس امنیت
• ایجاد تطابق با ساعت بیولوژیکی بدن
• برقراری ارتباط
• ایجاد زیبایی
• جلب توجه به مکان یا شی خاص و ...

برای ارزیابی کیفی سیستم های روشنایی لازم است سه آیتم را بررسی کنیم :

1- کارآیی بصری (Visual Performance) یا همان سرعت و دقت سیستم بینایی انسان در انجام کار

بهبود کارایی بصری باعث می شود تا علاوه بر تأمین شدت روشنایی متناسب با هر فعالیتی ، به درخشندگی چراغ ها هم توجه کرد

2- آسایش بصری (Visual Comfort) یا استفاده صحیح از منابع نوری و کنتراست ها و ایجاد نورپردازی یکنواخت در محیط

3- محیط بصری (Visual Ambience) یا حس کلی فرد نسبت به نورپردازی یک مکان که این حس با توجه به رنگ نور ، دمای نور ، نحوه  ی توزیع نور و ... ایجاد می شود .

در صورت آشنایی با این سه عامل و رعایت نکات می توانیم نورپردازی مطلوبی داشته باشیم .

شرکت افق

محاسبه نورپردازی با روش وات :

محاسبه نورپردازی با روش وات یکی از راهکارهای کاربردی به حساب می آید .

این نوع محاسبه ، روش فوق العاده خوبی برای بسیاری از فضاهاست .

با ضرب کردن مساحت اتاق (با واحد فوت مربع در وات) در هر فوت مربع می توانیم میزان نورپردازی را اندازه گیری کنیم .

 

محاسبه نورپردازی با روش وات

قواعد مهم در زمان محاسبه نورپردازی با روش وات چیست ؟

• اعمال کردن این روش بیشتر در فضاهای معمولی با سقف های سفید و رنگ ملایم برای روشنایی دیوارها و تعدادی پنجره امکان پذیر است .
• این روش برای فضاهایی که رنگ تیره دارند یا فضاهایی با اشکال غیر معمول اصلاً خوب عمل نمی کند .
• استفاده معمول از تجهیزات نورپردازی در طراحی فضاها مورد استفاده قرار می گیرند در نتیجه از طراحی های سفارشی و یا استفاده های عجیب از تجهیزات نورپردازی اجتناب کنید .
• تاثیرات متفاوت از منابع نور متفاوت را کاملاً ببینید و درک کنید .

یعنی بدانید اگر در یک فضا از لامپ هالوژنی استفاده شود چه نتیجه ی حاصل می شود ؟

اگر از لامپ التهابی یا فلورسنت استفاده شود چه نتیجه ای حاصل می شود ؟

• در نظر داشته باشید میزان نورپردازی که از این روش بدست می آورید برای نورپردازی محیطی جوابگو است .
• در نورپردازی محیطی استفاده از هالوژن ها جوابگو است .
• اما اگر به نورپردازی موضعی احتیاج داشتید از منابع هالوژن استفاده نکنید چون انتخاب مناسبی نیست .

برای مثال :

 

سالن تئاتر

برای یک سالن تئاتر نورپردازی بالای سر تماشاچیان به چه صورت تعیین خواهد شد ؟

میزان نور پیشنهادی 10 فوت-کاندل می باشد .

در سالن های تئاتر و سینما به محض اینکه نور از یک حدی بیشتر شود باید بسرعت آن را تضعیف کنیم تا از دیده شدن صحنه جلوگیری نکند .

در نتیجه نورپردازی با هالوژن ها و پرژکتورها و حتی ترکیبی از این دو نوع منبع نور فکر خوبی است .

برای یک سالن تئاتر با 3000 فوت مربع مساحت ، نورپردازی با شدت 3000 وات لازم است .

3000 X 1.0 =3000  WATT

محاسبه به این صورت انجام می شود :

مساحت فضای مورد نظر (3000 فوت مربع) ضربدر میزان نور متوسط مطلوب برای فضاهای بسته مانند سالن تئاتر

در اینجا طبق مثال ما به نورپردازی با 3000 وات شدت نیاز داریم .

اگر بخواهیم از بین نورهای رو به پایین از لامپ یا چراغ 60 یا 100 وات استفاده کنیم محاسبات به شرح زیر خواهد بود :

3000/60=50

3000/100=30

در این مرحله تعداد لامپ ها یا چراغ های مصرفی مشخص می شوند .

در صورت استفاده از لامپ یا چراغ 60 وات به 50 عدد منبع نور نیاز داریم و در صورت استفاده از لامپ یا چراغ 100 وات به 30 عدد منبع نور .

روش وات بسیار کاربردی و عالی است .

شرکت افق

میزان نورپردازی موضعی و محیط کار :

میزان نورپردازی موضعی و نورپردازی محیط کار دقیقاً به اندازه زمانیکه قرار است برای یک ویترین یا یک مکانی نور تعیین کند ، دشوار است .

چراکه در بعضی موارد ممکن است ابعاد دقیقی از محیط مورد نظر نداشته باشید .

همچنین ممکن است انجام محاسبات دشوار و کسل کننده باشد .

برای اینکه درگیر محاسبات دشوار و عدم دریافت اطلاعات ناقص نشویم فقط 3 راه داریم .

در اینحا این سه راه را برای پیش بینی میزان نور فضای کار و نورهای موضعی دیگر پیشنهاد می کنیم .

 

میزان نورپردازی موضعی و محیط کار

سه راه مفید برای پیش بینی میزان نور لازم برای محیط کاری و همچنین نورهای موضعی :

• روش اول :

استفاده از یک راهنما که توسط کارخانه های تولید کننده چراغ ها و یا لامپ ها در دسترس عموم قرار می گیرند .

این روش برای نورپردازی محیط های کاری مناسب است .

برای مثال بعضی از کارخانه ها برای لامپ ها و چراغ هایی که تولید می کنند کاتالوگ هایی دارند .

این کاتالوگ ها شامل تمام اطلاعات فنی هستند به طوریکه حتی ذکر شده که ابعاد دقیق چرااغ یا لامپ چقدر است و این محصول چه متراژی را می تواند روشن کند .

در این حالت حتی نیازی هم نداریم تا طراح ما از سطح آگاهی یا علمی بالایی برخوردار باشد .

چراکه تمامی اطلاعات جزئی و ریزه کاری ها در کاتالوگ یا راهنما بیان شده است .

پس طراح متوجه می شود چراغ یا لامپ مورد نظرش برای آن ابعاد مناسب است یا نه ؟

این چراغ یا لامپ یا آویز چند لومن روشنایی دارد ؟

ارتفاع سقف محل کار با ارتفاع چراغ یا لامپ تناسب دارد یا خیر و ... .

• روش دوم : 

استفاده از قانون مجذور معکوس

از این قانون برای تخمین میزان نور روی یک تابلوی نقاشی یا ویترین استفاده می کنند .

این روش راحت است و برای تخمین نورپردازی موضعی مورد استفاده قرار می گیرد .

• روش سوم : 

استفاده از یک نرم افزار کامپیوتری برای محاسبه نورپردازی چه نورپردازی موضعی باشد چه برای محیط کاری باشد .

این نرم افزار ها را می توانید دانلود یا خریداری کنید و طرز استفاده از آن ها یاد بگیرید و به راحتی نورپردازی مورد نظرتان برای هر مکانی را انجام دهید .

نام تعدادی از این نرم افزار ها را در ذیل خواهیم گفت :

نرم افزار دیالوکس یکی از محبوب ترین و پرکاربردترین نرم افزارها در مدیریت میزان روشنایی و نورپردازی در سازه های انسانی است .

نرم افزار 3D-MAX برترین و شناخته شده ترین نرم افزار ، نرم افزار REVIT و ...